အေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ ၾကက္ေျခနီ အမွတ္အသားကို ျမင္ဖူးၾကမွာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ၾကက္ေျခနီရဲေဘာ္ ရဲေမေတြ အေတာ္ေလးကို ေပါမ်ားပါတယ္။ ေစတနာ့၀န္ထမ္း ၀ါသနာပါလုိ႕ လုပ္တဲ့လူရိွသလို ၁၀၉ ၁၁၀ ေ၀ေလေလေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအေသြးအေရာင္ တစ္ခုမွ မပါတဲ့ ဘက္မလိုက္ အဖြဲ႕ႀကီးဟာ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ အစိုးရလက္ေအာက္ခံ Semi-NGO လူမႈေရးအဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ တည္ရိွေနရပါတယ္။ တကယ္ဆို ၾကက္ေျခနီဆိုတာ အလြန္မြန္ျမတ္တဲ့ လူမႈကရုဏာအသင္းႀကီးပါ။ ျဖဴျဖဴလြင္လြင္ ေအာက္ခံေပၚမွာ အနီေရာင္ ၾကက္ေျခတံဆိပ္ႀကီးက အေတာ္ေလးကို ၾကည္႕လို႕ရွဳလို႕ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၾကက္ေျခနီ အမွတ္အသားရဲ႕ အဓိပၸါယ္၊ အသံုးျပဳပံုေတြ၊ အလြဲသံုးစားျပဳမႈေတြကုိ သိတဲ့သူရိွသလို မသိေသးတဲ့သူလည္း ရိွၾကမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ၾကက္ေျခနီအမွတ္အသားနဲ႕ ပါတ္သတ္ၿပီး သိသင့္သိထုိက္တာေတြကို အနည္းငယ္ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
ၾကက္ေျခနီအမွတ္အသား ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း...
ၾကက္ေျခနီအမွတ္အသားဆိုတာ ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္ခ်ိန္မွာ... စစ္မက္ျဖစ္ပြါးခ်ိန္မွာ... ၾကက္ေျခနီ လႈပ္ရွားမႈမွာ ပါ၀င္တဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကက္ေျခနီေကာ္မတီ (ICRC)၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကက္ေျခနီႏွင့္ လျခမ္းနီအသင္းမ်ား ဖက္ဒေရးရွင္း (IFRC)နဲ႕ အမ်ိဳးသား ၾကက္ေျခနီအသင္းေတြက လူပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႕ တပ္မေတာ္ ေဆး၀န္ထမ္းမ်ားက လူမႈကရုဏာလုပ္ငန္းေတြမွာ... အသံုးျပဳတဲ့ အမွတ္အသားကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ၾကက္ေျခနီအမွတ္အသားဟာ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ အမွတ္အသား မဟုတ္ပါဘူး။ ၾကက္ေျခနီ အမွတ္အသားကို ဘယ္သူေတြက ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုအသံုးျပဳရမယ္..... ဆုိတာကို အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဥပေဒနဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ဥပေဒေတြမွာ ျပဌာန္းေပးေလ့ရိွပါတယ္။
ၾကက္ေျခနီအမွတ္အသားကို အသံုးျပဳဖို႕အတြက္ ၁၈၆၄ ခုႏွစ္ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ ပထမအႀကိမ္ သံတမန္မ်ားဆိုင္ရာ ညီလာခံက သတ္မွတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ၾကက္ေျခနီအမွတ္အသားကို သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတာလဲ...
ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ကယ္ဆယ္ေရး ေကာ္မီတီနဲ႕ တပ္မေတာ္ ေဆး၀န္ထမ္းေတြ ဆိုတာကို သိရိွေစဖို႕နဲ႕ အဲဒီ အမွတ္အသားသံုးစြဲသူေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႕အတြက္ ၾကက္ေျခနီအမွတ္အသားကို ၾကားေန အမွတ္အသားအျဖစ္ ညီလာခံက သတ္မွတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒဏ္ရာရ စစ္သည္ေတြနဲ႕ ေဘးဒုကၡခံရသူေတြကို ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕ေတြက လိုအပ္တဲ့ အကူအညီေတြ သြားေရာက္ေပးႏုိင္ဖို႕အတြက္ အခုလို ျပဌာန္းခဲ့တာပါ။
ဆြစ္ဇလန္ႏိုင္ငံအလံကို အေရာင္ ေျပာင္းျပန္လုပ္ၿပီး အျဖဴေရာင္ ေနာက္ခံမွာ အနီေရာင္ ၾကက္ေျခနီကို ၾကက္ေျခနီ အမွတ္အသား အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားကယ္ဆယ္ေရး အသင္းမ်ား (အခုေတာ့ အမ်ိဳးသား ၾကက္ေျခနီအသင္းမ်ား လျခမ္းနီအသင္းမ်ား) ထူေထာင္ေရးနဲ႕ ပထမအႀကိမ္ ဂ်ီနီဗာညီလာခံ က်င္းေပးေရးမွာ အဓိကအခန္းကေန ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ဆြစ္ဇလန္ႏိုင္ငံကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့တာေပါ့ဗ်ာ။ ၾကက္ေျခနီ ဖခင္ႀကီး ဟင္နရီဒူးနန္႕ကလည္း ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံသားပဲေလ။
အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒရဲ႕အေျခခံျဖစ္တဲ့ ၁၉၄၉ ဂ်ီနီဗာ အမ်ားသေဘာတူညီခ်က္အရ အဲဒီအမွတ္အသားကိုပဲ ဆက္လက္အသံုးျပဳဖုိ႕ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္ထပ္ အမွတ္အသားမ်ားျဖစ္တဲ့ အျဖဴေရာင္ ေနာက္ခံပါ လျခမ္းနီ၊ ျခေသၤ့နီနဲ႕ ေန၀န္းနီ အမွတ္အသားတုိ႕ကိုလည္း အသိအမွတ္ ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျခေသၤ့နီတို႕ ေန၀န္းနီတုိ႕က အသံုးျပဳမႈ အေတာ္ေလး နည္းပါးပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ Red Crystal ဆိုၿပီး ေနာက္တစ္ခု ထပ္ေပၚလာပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။
ၾကက္ေျခနီအမွတ္အသား ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း...
ၾကက္ေျခနီအမွတ္အသားဆိုတာ ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္ခ်ိန္မွာ... စစ္မက္ျဖစ္ပြါးခ်ိန္မွာ... ၾကက္ေျခနီ လႈပ္ရွားမႈမွာ ပါ၀င္တဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကက္ေျခနီေကာ္မတီ (ICRC)၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကက္ေျခနီႏွင့္ လျခမ္းနီအသင္းမ်ား ဖက္ဒေရးရွင္း (IFRC)နဲ႕ အမ်ိဳးသား ၾကက္ေျခနီအသင္းေတြက လူပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႕ တပ္မေတာ္ ေဆး၀န္ထမ္းမ်ားက လူမႈကရုဏာလုပ္ငန္းေတြမွာ... အသံုးျပဳတဲ့ အမွတ္အသားကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ၾကက္ေျခနီအမွတ္အသားဟာ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ အမွတ္အသား မဟုတ္ပါဘူး။ ၾကက္ေျခနီ အမွတ္အသားကို ဘယ္သူေတြက ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုအသံုးျပဳရမယ္..... ဆုိတာကို အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဥပေဒနဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ဥပေဒေတြမွာ ျပဌာန္းေပးေလ့ရိွပါတယ္။
ဆြစ္ဇလန္ႏိုင္ငံအလံကို အေရာင္ ေျပာင္းျပန္လုပ္ၿပီး အျဖဴေရာင္ ေနာက္ခံမွာ အနီေရာင္ ၾကက္ေျခနီကို ၾကက္ေျခနီ အမွတ္အသား အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားကယ္ဆယ္ေရး အသင္းမ်ား (အခုေတာ့ အမ်ိဳးသား ၾကက္ေျခနီအသင္းမ်ား လျခမ္းနီအသင္းမ်ား) ထူေထာင္ေရးနဲ႕ ပထမအႀကိမ္ ဂ်ီနီဗာညီလာခံ က်င္းေပးေရးမွာ အဓိကအခန္းကေန ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ဆြစ္ဇလန္ႏိုင္ငံကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့တာေပါ့ဗ်ာ။ ၾကက္ေျခနီ ဖခင္ႀကီး ဟင္နရီဒူးနန္႕ကလည္း ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံသားပဲေလ။
အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒရဲ႕အေျခခံျဖစ္တဲ့ ၁၉၄၉ ဂ်ီနီဗာ အမ်ားသေဘာတူညီခ်က္အရ အဲဒီအမွတ္အသားကိုပဲ ဆက္လက္အသံုးျပဳဖုိ႕ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္ထပ္ အမွတ္အသားမ်ားျဖစ္တဲ့ အျဖဴေရာင္ ေနာက္ခံပါ လျခမ္းနီ၊ ျခေသၤ့နီနဲ႕ ေန၀န္းနီ အမွတ္အသားတုိ႕ကိုလည္း အသိအမွတ္ ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျခေသၤ့နီတို႕ ေန၀န္းနီတုိ႕က အသံုးျပဳမႈ အေတာ္ေလး နည္းပါးပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ Red Crystal ဆိုၿပီး ေနာက္တစ္ခု ထပ္ေပၚလာပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။
1 comment:
ေကာင္းတယ္ဗ်ိဳ႔.. ဗဟုသုတ အမ်ားၾကီးရတယ္။
မွတ္သားသြားပါတယ္ ကိုဂ်ဴလိုင္ေရ
Post a Comment