The meaning of Entitlement

မနက်က တီဗွီအစီအစဉ်မှာ စင်္ကာပူမှာ လာဖွင့်ထားတဲ့ ဂျပန်ဆူရှီဆိုင်အကြောင်း ပြတယ်။ စားဖိုမှုးနဲ့ ငါးအပါအဝင် ကုန်ကြမ်းတွေက ဂျပန်ကပေါ့။ အမှတ်မထင် ထိုင်ကြည့်လိုက်ပေမယ့် စိတ်ဝင်စားစရာတွေ အများကြီးပါပဲ။

ဂျပန်မှာ ငါးအသားက အညိုအမဲ စွဲနေရင် စျေးကို ပြန်သွားပြီး ချက်ချင်း ပြန်လဲလို့ရတယ်။ အခု စင်္ကာပူမှာကတော့ ငါးက ဂျပန်ကနေ လာတာဖြစ်လို့ အသားလွှာလိုက်ရင် အသားမှာ အညိုအမဲ မစွဲတဲ့ ငါးတွေ ပါလာဖို့ပဲ ဆုတောင်းနေရတယ်တဲ့။ ဂျပန်မှာ အရာရာ အဆင်ပြေနေလို့ ဂရုစိုက်ဖို့ မလိုတဲ့ အသေးအမွှားတွေကို စင်္ကာပူမှာ ဂရုစိုက်နေရတဲ့အကြောင်း ပြောပြသွားတယ်။

နောက်တခုက သူ့အဖေက သူ့ကို ဘယ်လို လေ့ကျင့်ပေးတယ် ဆိုတဲ့အကြောင်းလေးကို အင်တာဗျူးထားတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းတယ်။ သူ့အဖေက သူ့ကို အသက် ၁၄ နှစ်အရွယ်ထိ ဆူရှီဆိုင်ကို ဝင်လာဖို့ မပြောနဲ့ ချောင်းကြည့်ခွင့်တောင် မပေးခဲ့ဘူး။ စိတ်ဝင်စားမှု မလျှော့သွားရအောင် ဆိုင်ကို ပေးမကြည့်တဲ့ သဘောမျိုးပဲ။ မြင်ပါများရင် ငယ် နမ်းပါများရင် ပြယ် ဆိုတဲ့ သဘောတရားလိုမျိုး ဖြစ်မယ်။

သူ့အသက် ၁၄ နှစ်အရွယ် ရောက်မှ သူ့အဖေက ဆိုင်ထဲကို ပေးဝင်ပြီး အလုပ် စ လုပ်ခိုင်းတယ်။ အဲဒီမှာ သူ့အဖေ ပြောသွားတဲ့ စကားလေးကို သဘောကျမိတယ်။

လူငယ်တွေက ရပိုင်ခွင့် (entitlement) ကို နားလည်မှု လွဲနေကြတယ်။ အစစအရာရာကို သင်ပေးမှု တတ်မြောက်နိုင်တာ မဟုတ်ဘူး။ သူ့သားကို ဘာတခုမှ သင်ပေးဘူး။ ဓါးလည်း ပေးမကိုင်ဘူး။ ငါးလည်း မကိုင်ရဘူး။ ၂ နှစ်တိတိ ဆိုင်ထဲမှာ စားပွဲထိုးခိုင်းထားတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ဆိုင်ထဲက စာဖိုးမှူးတွေ ဆူရှီီတွေကို ဘယ်လိုမျိုး ပြင်ဆင်သလဲ ငါးတွေကို ဘယ်လိုမျိုး အသားလွှာသလဲ ဆိုတာကို ဘေးကနေ ကြည့်ခိုင်းတယ်။ သူများတွေ လုပ်ပုံကိုင်ပုံကို အတုယူဖို့ အရေးကြီးတာကို နားလည်အောင် လုပ်ပေးတယ်။ ၂ နှစ် ပြီးတော့မှ ဓါးပေးကိုင်ပြီး လက်တွေ့ လုပ်ခိုင်းခဲ့တယ်တဲ့။

ရပိုင်ခွင့်တွေကို မကြည့်ပဲ အလုပ်ထဲကနေ ဘာတွေ လေ့လာသင်ယူလို့ ရသလဲ ဆိုတာတွေကိုလည်း ကြည့်သင့်ကြောင်းကို ဂျပန်အဖိုးကြီးက ပြောပြသွားတာ လိုုက်နာစရာ နမူနာယူစရာပါပဲ။

How to renew Passport at Myanmar Embassy?

စင်္ကာပူက မြန်မာသံရုံးမှာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် (Passport) သက်တမ်းတိုးတဲ့ အကြောင်းအရာ လုပ်ငန်းစဉ်ကို အတိုချုပ် ရေးပါမယ်။ သက်တမ်းတိုး လုပ်ချင်တဲ့သူတွေ သိရအောင် အတွေ့အကြုံကို ဝေမျှတာမျိုးပါ။

၁။ မြန်မာသံရုံး စင်္ကာပူရဲ့ Web site မှာ ရက်ချိန်း Appointment ယူရပါတယ်။ Appointment ရက်ကို ရွေးပြီးတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် (Passport) သက်တမ်းတိုးမယ့်သူရဲ့ ကိုယ်ရေးအချက်အလက်တွေကို Online Form မှာ ဖြည့်ရပါတယ်။ ပြီးရင်တော့ Form ဖြည့်ထားတုန်းက ပေးထားတဲ့ email ထဲကို Confirm လုပ်ဖို့ စာတစောင် ဝင်လာပါမယ်။ ပေးထားတဲ့ Link ကို နှိပ်လိုက်ရင် Appointment Confirm ဖြစ်ပြီး Appointment Number (Q Number) တခု ရပါမယ်။ Print လုပ်ရမယ့် PDF Form တခုပါတဲ့ email တစောင် ထပ်ဝင်လာပါမယ်။

၂။ email ထဲက PDF Form ကို Print ထုတ်ပါ။ လိုအပ်တဲ့ အချက်အလက်တွေ ဖြည့်ပြီး ၆ လအတွင်း ရိုက်ထားတဲ့ ဓါတ်ပုံ ၁ ပုံ ကပ်ပါ။ လိုအပ်တဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေကို မိတ္တူ ကူးပါ။ ဥပမာ လက်ရှိ ကိုင်ထားတဲ့ Pass (PR, EP, SP, WP), Passport ။ ပြီးရင် Appointment Number (Q Number) အရ ချိန်းထားတဲ့ ရက်မှာ ဘယ်အချိန် သွားသင့်သလဲ ဆိုတာ သံရုံးက Web site မှာ ရှာဖွေဖတ်ရှုထားပါ။ Q Number က ၁၀၀ က စပါတယ်။

၃။ သံရုံးက မနက် ၈ နာရီ စ ဖွင့်ပါတယ်။ Q Number က ၁၀၀ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုရင် မနက် ၈ နာရီ အရောက် သွားနိုင်ရင် ကောင်းပါတယ်။ သံရုံးကို ရောက်တဲ့အခါမှာ ကောင်တာ ၁၊ ၂၊ ၃ က ခေါ်နေတဲ့ Q Number တွေကို ပြထားပါတယ်။ အဲဒီ ကောင်တာတွေမှာ ယူလာတဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေ ပြပါ။ သူတို့က လိုအပ်တာတွေ စစ်ဆေးပြီးရင် ကွန်ပျူတာစနစ်ထဲကို အချက်အလက်တွေ ဖြည့်ပါမယ်။ အဲဒီလို စစ်ဆေးခနဲ့ အချက်အလက် ထည့်သွင်းတဲ့ ကောင်တာမှာ စင်္ကာပူဒေါ်လာ ၂၀ ပေးဆောင်ရပါတယ်။ မိတ္တူကူးဖို့ လိုအပ်တာတွေ ရှိရင် အဲဒီကောင်တာကပဲ ကူးပေးပါတယ်။ ၁ စောင်ကို ပြား ၅၀ ပေးရပါတယ်။

၄။ အဲဒီကောင်တာ ပြီးတဲ့အခါ ဘေးကပ်ရပ်အခန်းမှာ ဓါတ်ပုံရိုက် လက်ဗွေနှိပ်ရပါတယ်။ လက်မ ၂ ခုကို အရင် နှိပ်ရတယ်။ ပေးရင် လက် ၄ ချောင်းကို နှိပ်ရပါတယ်။ Passport မှာ ပါလာမယ့် လက်မှတ် နမူနာ ယူပါတယ်။ အဲဒါတွေပြီးရင် ရိုက်ထားတဲ့ ဓါတ်ပုံနဲ့ လက်မှတ်နမူနာပါတဲ့ ဖြတ်ပိုင်း ၁ ခု ပေးပါတယ်။ အဲဒီ ဖြတ်ပိုင်းနဲ့ ဖိုင်တွဲကို ယူပြီး မနက် ၉ နာရီခွဲမှာ စ ဖွင့်မယ့် ကောင်တာ ၅ နဲ့ ၆ ကို စောင့်ရပါတယ်။

၅။ ကောင်တာ ၅ နဲ့ ၆ က ခေါ်ပြီဆိုရင် စာရွက်စာတမ်း မူရင်းတွေကို ပြရပါတယ်။ ဥပမာ လက်ထပ်စာချုပ်၊ မွေးစာရင်းတို့ပေါ့။ စစ်ဆေးတာ ပြီးသွားရင် ဓါတ်ပုံကောင်တာက ပေးလိုက်တဲ့ ဖြတ်ပိုင်းကို ပြန်ပေးပြီး ညနေ ၄ နာရီမှာ စာအုပ်လာထုတ်ဖို့ ပြောပါလိမ့်မယ်။ စာအုပ် ထုတ်တဲ့အချိန်မှာ စာအုပ်ဖိုး စင်္ကာပူ ၃၅ ဒေါ်လာ ယူလာဖို့လည်း မှာပါလိမ့်မယ်။

၆။ ညနေ ၄ နာရီ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ကောင်တာ ၆ အရှေ့မှာ တန်းစီနေတဲ့ လူတန်းကြီးကို တွေ့ရပါမယ်။ ယောကျာ်းလေးတွေက တလိုင်း၊ မိန်းကလေးတွေက တလိုင်း တန်းစီရပါတယ်။ ကောင်တာရှေ့ကို ရောက်တဲ့အခါ ဖြတ်ပိုင်းလေးနဲ့ စာအုပ်ဖိုး ပေးလိုက်ရင် သူတို့က စာအုပ် ရှာပေးပါတယ်။ သူတို့ ပြန်ပေးတဲ့ စာအုပ်အဟောင်းနဲ့ အသစ်ကို ယူ... ကိုယ့်စာအုပ် ဟုတ်မဟုတ် စစ်ပြီးရင် ပြန်လို့ ရပါပြီ။

၇။ မိသားစုလိုက် စာအုပ်အတူတူ သက်တမ်းတိုးတယ် ဆိုရင် စာအုပ် လာရွေးတဲ့အခါမှာ ၁ ယောက်တည်းက ဖြတ်ပိုင်းပြပြီး လာရွေးလို့ ရပါတယ်။ PV ကနေ PJ တို့ PT တို့ ပြောင်းတာလည်း သံရုံးက တခါတည်း လုပ်ပေးပါတယ်။ လျှောက်လွှာမှာ အချက်အလက်ဖြည့် လက်မှတ်ထိုးပြီး တွဲတင်လိုက်ဖို့ပဲ လိုတာပါ။ လက်ရှိကိုင်ထားတဲ့ စာအုပ် သက်တမ်းက ၁ နှစ်အောက်ပဲ ကျန်ရင် ဒဏ်ကြေးဆောင်စရာ မလိုပါဘူး။

မှတ်ချက်။ တောင်းထားတဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေ ပြည့်စုံရင် လုပ်ရကိုင်ရ အဆင်ပြေပါတယ်။ ကိုယ်တွေက ဒီနေ့ မနက် ၈ နာရီခွဲ သံရုံးကို ရောက်တယ်။ မနက် ၁၀ နာရီ မထိုးခင်မှာ ဖြတ်ပိုင်းရလို့ အိမ်ပြန်လိုက်တယ်။ ညနေ ၃ နာရီ မထိုးခင် အိမ်ကနေ ပြန်ထွက်လာတယ်။ သံရုံးကို ညနေ ၄ နာရီလောက် ရောက်ပြီး စာအုပ်ရွေးဖို့ တန်းစီတယ်။ ညနေ ၄ နာရီမခွဲခင် သံရုံးအပြင်ကို စာအုပ်အသစ်နဲ့ ပြန်ထွက်လာခဲ့တယ်။ စင်္ကာပူက မြန်မာသံရုံးမှာ စာအုပ်သက်တမ်းတိုးတာ ဒီလောက်ပါပဲကွယ်။