စကၤာပူမွာ ေမြးတဲ့ ေမြးကင္းစကေလးအတြက္ ျမန္မာသံရံုးမွာ passport ေလွ်ာက္ဖို႕လိုလာရင္ ဘာေတြ ဘယ္လို လုပ္ရသလဲဆိုတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳကို ျပန္လည္ ေဝမွ်ပါမယ္။
သားကို ၁၉ ရက္ေန႕ ဇန္န၀ါရီလ ၂၀၁၉ မွာ စကၤာပူက ေဆးရံုတခုမွာ ေမြးပါတယ္။ ေမြးၿပီး ၃ ရက္အၾကာ ေဆးရံုဆင္းမယ့္ေန႕ ၂၁ ရက္ေန႕ ဇန္နဝါရီမွာ ေဆးရံုမွာပဲ ေမြးစာရင္း (Birth Certificate) လုပ္ပါတယ္။ ေမြးစာရင္းနဲ႕အတူ စကၤာပူ လဝက ICA က Special Pass ကို ေမြးဖြားတဲ့ေန႕ကေန စၿပီး ၄၂ ရက္စာ (ရက္သတၱပတ္ ၆ ပတ္) ထုတ္ေပးပါတယ္။ အဲဒါကို Advisory Note လို႕ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီ ၄၂ ရက္အတြင္းမွာ ကေလးအတြက္ ျမန္မာသံရံုးမွာ passport ေလွ်ာက္ရပါမယ္။
ျမန္မာသံရံုးမွာ Newborn အတြက္ passport လုပ္တဲ့အခါမွာ အဆင့္ ၂ ဆင့္ ရိွပါတယ္။ ပထမအဆင့္က passport အသစ္လုပ္ခြင့္ကို ျမန္မာသံရံုးကေနတဆင့္ ေလွ်ာက္ထားရတာပါ။ အဲဒီဟာကို ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံကူးလက္မွတ္ ထုတ္ေပးေရးအဖြဲ႕က စိစစ္ၿပီး ခြင့္ျပဳလိုက္ၿပီးဆိုရင္ ဒုတိယအဆင့္က ျမန္မာသံရံုးမွာ passport လုပ္ရတာပါ။
ပထမအဆင့္အတြက္ စကၤာပူက ျမန္မာသံရံုးရဲ႕ Website မွာ အရင္ဦးဆံုး Online Appointment ယူရပါတယ္။ Newborn Baby Passport ဆိုတာကို ႏွိပ္ရပါမယ္။ အဲဒီမွာ ပထမအဆင့္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြကို download လုပ္ဖိို႕ ေပးထားသလို ဒုတိယအဆင့္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြကို download လုပ္ဖို႕လည္း ေပးထားပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့စာရြက္စာတမ္းေတြကို download လုပ္ထားပါ။ ၿပီးရင္ေတာ့ Online Appointment လုပ္ၿပီး လိုအပ္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြကို ျဖည္႕သြင္းပါ။ ၿပီးရင္ ကိုယ္ ျဖည္႕ခဲ့တဲ့ email ထဲကို ျမန္မာသံရံုးက Confirmation Link ေလး လွမ္းပို႕တဲ့အခါ Confirm လုပ္ေပးဖို႕ လိုပါတယ္။ Confirm လုပ္ၿပီးရင္ email ထဲကို Token နံပါတ္နဲ႕အတူ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္ ျဖည္႕ဖို႕ေလွ်ာက္လႊာပံုစံ ပါတဲ့ email တေစာင္ ဝင္လာပါမယ္။ အဲဒီေလွ်ာက္လႊာက ၁ ေစာင္တည္း ဆုိေပမယ့္ မိတၱဴ ၃ စံု ထုတ္ထားဖို႕ လိုပါတယ္။
ပထမအဆင့္မွာ ျဖည္႕ရတဲ့ စာရြက္စာတမ္း ေလွ်ာက္လႊာေတြ အေတာ္မ်ားပါတယ္။ မိဘ ၂ ပါးရဲ႕ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္နဲ႕ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ကေလးရဲ႕ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္ေတြ ျဖည္႕ရပါတယ္။ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္ ေလွ်ာက္လႊာက စာမ်က္ႏွာ ၈ မ်က္ႏွာ ရိွပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ အေဖ အေမရဲ႕ မိဘေမာင္ႏွမ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြပါ ျဖည္႕သြင္းရပါတယ္။ အဲဒီ ကိုယ္ေရးရာဇဝင္မွာ မိဘ ၂ ပါးနဲ႕ ကေလးရဲ႕ ဓါတ္ပံုလည္း ကပ္ေပးရပါတယ္။ တျခား လိုအပ္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြက မိဘ ၂ ပါးရဲ႕ Passport မူရင္းနဲ႕ မိတၱဴ၊ စကၤာပူမွာ လက္ရိွကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ ID Card (PR, EP, SPass, DP) မူရင္းနဲ႕ မိတၱဴ၊ ျမန္မာျပည္က ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္ျပား မိတၱဴ၊ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ မူရင္းနဲ႕ မိတၱဴ၊ ကေလးရဲ႕ ေမြးစာရင္း မူရင္းနဲ႕ မိတၱဴ၊ အလုပ္ လုပ္တဲ့ မိဘရဲ႕ စကၤာပူက ျမန္မာသံရံုးမွာ အခြန္ေဆာင္ထားေၾကာင္း အခြန္ေျပစာ မူရင္းနဲ႕ မိတၱဴ။
အဲဒါေတြ ျပင္ဆင္ၿပီးၿပီဆိုုရင္ ျမန္မာသံရံုးကို Appointment ယူထားတဲ့ရက္မွာ သြားပါ။ သြားတဲ့အခါမွာ ေကာင္တာနံပါတ္ ၃ မွာ ကိုယ္ျပင္ဆင္လာတဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြ ျပည္႕စံုမွဳ ရိွမရိွ အရင္ သြားစစ္သင့္ပါတယ္။ ေကာင္တာနံပါတ္ ၃ က ဓါတ္ပံုရိုက္တဲ့အခန္းရဲ႕ အေနာက္အတြင္းဘက္မွာ ရိွပါတယ္။ မိတၱဴကူးဖို႕ လိုအပ္တာေတြ ရွိရင္လည္း အဲဒီမွာ ကူးေပးပါတယ္။ ၁ ေစာင္ကို စကၤာပူ ၅၀ ဆင့္ (ျပား ၅၀) ေပးရပါတယ္။ အဲဒီမွာ စစ္ေဆးၿပီးရင္ ေကာင္တာနံပါတ္ ၁ နဲ႕ ၂ က Token နံပါတ္ ေခၚပါမယ္။ ကိုယ့္နံပါတ္ကို ေခၚတဲ့အခါမွာ အဲဒီစာရြက္စာတမ္းေတြကို ေပးလိုက္ပါ။ သူတုိ႕က စစ္ေဆးၿပီးတဲ့အခါ ကြန္ပ်ဴတာထဲမွာ အခ်က္္အလက္ေတြ ျဖည္႕ပါတယ္။ အဲဒီလို အခ်က္အလက္ ျဖည္႕သြင္းတဲ့ အက်ိဳးေဆာင္ခအေနနဲ႕ စကၤာပူေဒၚလာ ၂၀ ေပးရပါတယ္။ အဲဒါၿပီးရင္ေတာ့ အဲဒီစာရြက္စာတမ္းေတြကို ေကာင္တာနံပါတ္ ၅ နဲ႕ ၆ တခုခုမွာ တန္းစီၿပီး ေလွ်ာက္လႊာတင္ပါ။ အဲဒီေကာင္တာကေန passport ေလွ်ာက္ထားေၾကာင္း သံရံုးေထာက္ခံစာ လာထုတ္ဖို႕ ျဖတ္ပိုင္းတခု ျပန္ေပးပါမယ္။ အဲဒီဟာကို ညေန ၃ နာရီနဲ႕ ၄ နာရီၾကားမွာ သြားထုတ္ရပါတယ္။ ေထာက္ခံစာဖိုး စကၤာပူေဒၚလာ ၈ ေဒၚလာ ေပးရပါတယ္။
အဲဒီေထာက္ခံစာ ရၿပီးတဲ့ေနာက္ ရက္သတၱပတ္ ၂ ပတ္ေလာက္မွာ သံရံုး website မွာ passport အသစ္ျပဳလုပ္ခြင့္ရတဲ့ စာရင္းမွာ ကိုယ့္ကေလးရဲ႕အမည္ ပါလာသလား ဆိုတာ ပံုမွန္ စစ္ၾကည္႕ေပးဖို႕ လိုပါၿပီ။ အရင္တုန္းကေတာ့ ၁ လ ေလာက္ ၾကာတယ္ ေျပာၾကတယ္။ ကိုယ့္သားအလွည္႕မွာေတာ့ ၂ ပတ္တိတိမွာ အမည္စာရင္း ပါလာတာကို ေတြ႕ရတယ္။ အမည္စာရင္း ပါလာၿပီ ဆိုရင္ ဒုတိယအဆင့္ passport လုပ္လို႕ ရပါၿပီ။ ထံုးစံအတုိင္း သံရံုး website မွာ Appointment တင္ပါ။ အဲဒီမွာ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္အလက္ ျဖည္႕ပါ။ email ထဲကို Confirmation Link ပါတဲ့ စာ ဝင္လာပါမယ္။ Confirm လုပ္ၿပီးတဲ့အခါ Token နံပါတ္နဲ႕အတူ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ေလွ်ာက္ထားခြင့္ ေလွ်ာက္လႊာပါတဲ့ email ဝင္လာပါမယ္။
ဒုတိယအဆင့္မွာ ျဖည္႕ရတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာက ၁ မ်က္ႏွာတည္းပါ။ အဲဒီမွာ ကေလးရဲ႕ ဓါတ္ပံု ၁ ပံု ကပ္ရပါမယ္။ passport မွာ ထည္႕ခ်င္တဲ့ ကေလးရဲ႕ ဓါတ္ပံုကို ဖုန္းထဲမွာ ယူသြားလို႕ ရပါတယ္။ အဲဒီ ဓါတ္ပံုကို ေကာင္တာနံပါတ္ ၃ မွာ email ကေနတဆင့္ ပုိ႕ေပးလို႕ ရပါတယ္။ ဓါတ္ပံု ထုတ္ၿပီးသား ရိွရင္လည္း အဲဒီပံုကို ေပးလိုက္လို႕ ရပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္မွာ လိုအပ္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြက မိဘ ၂ ပါးရဲ႕ Passport မူရင္းနဲ႕ မိတၱဴ၊ စကၤာပူမွာ လက္ရိွကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ ID Card (PR, EP, SPass, DP) မူရင္းနဲ႕ မိတၱဴ၊ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ မူရင္းနဲ႕ မိတၱဴ၊ ကေလးရဲ႕ ေမြးစာရင္း မူရင္းနဲ႕ မိတၱဴ၊ အလုပ္ လုပ္တဲ့ မိဘရဲ႕ စကၤာပူက ျမန္မာသံရံုးမွာ အခြန္ေဆာင္ထားေၾကာင္း အခြန္ေျပစာ မူရင္းနဲ႕ မိတၱဴ။ ဒုတိယအဆင့္မွာ ျမန္မာျပည္က ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္ျပား မိတၱဴကိုေတာ့ မေတာင္းေတာ့ဘူး။ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံကူးလက္မွတ္ ထုတ္ေပးေရးအဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္တဲ့ passport အသစ္ျပဳလုပ္ခြင့္ရတဲ့ စာရင္းကိုလည္း သံရံုး website ကေန download လုပ္ၿပီး print ထုတ္သြားပါ။ အဲဒီစာရင္းကို မယူသြားျဖစ္ရင္လည္း ေကာင္တာနံပါတ္ ၃ မွာ print ထုတ္ေပးပါတယ္။
ကိုယ္ယူထားတဲ့ Token နံပါတ္ကို ေကာင္တာ ၁ နဲ႕ ၂ က ေခၚပါမယ္။ အဲဒီလို မေခၚခင္မွာ ေကာင္တာနံပါတ္ ၃ မွာ ျဖည္႕ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႕ စာရြက္စာတမ္းေတြ ျပည္႕စံုမွဳ ရိွမရိွ အရင္ စစ္ေဆးပါ။ အဲဒီလို ႀကိဳတင္ စစ္ထားေတာ့ လိုအပ္တာေတြ အစံုရိွေနတဲ့အခါမွာ ေကာင္တာ ၁ နဲ႕ ၂ မွာ ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕ ရိွေစပါတယ္။ ေကာင္တာနံပါတ္ ၁ နဲ႕ ၂ မွာ စာရြက္စာတမ္း မူရင္းေတြကို မိတၱဴေတြနဲ႕ တိုက္စစ္ၿပီးတဲ့အခါ ကြန္ပ်ဴတာထဲမွာ အခ်က္္အလက္ေတြ ျဖည္႕ပါတယ္။ အဲဒီလို အခ်က္အလက္ ျဖည္႕သြင္းတဲ့ အက်ိဳးေဆာင္ခအေနနဲ႕ စကၤာပူေဒၚလာ ၂၀ ေပးရပါတယ္။ အဲဒါၿပီးရင္ေတာ့ ဓါတ္ပံုရိုက္တဲ့အခန္းကို သြားရပါတယ္။ email ပို႕ထားတဲ့ ဓါတ္ပံုကို ေလွ်ာက္လႊာနဲ႕ တြဲေပးၿပီး ျဖတ္ပိုင္းတခု ထုတ္ေပးပါတယ္။ ၿပီးရင္ေတာ့ ေကာင္တာနံပါတ္ ၅ နဲ႕ ၆ တခုခုမွာ တန္းစီၿပီး အဲဒီျဖတ္ပိုင္းနဲ႕ ေလွ်ာက္လႊာကို တင္ပါ။ အဲဒီေကာင္တာကေန passport လာထုတ္ဖို႕ ျဖတ္ပိုင္းတခု ျပန္ေပးပါမယ္။ ညေန ၃ နာရီနဲ႕ ၄ နာရီၾကားမွာ အဲဒီ ျဖတ္ပိုင္းကို ျပၿပီး စကၤာပူေဒၚလာ ၃၅ ေဒၚလာ ေပးၿပီးတဲ့အခါ passport ထုတ္လို႕ ရပါၿပီ။
ပထမအဆင့္မွာ စုစုေပါင္း စကာၤပူ ၂၈ ေဒၚလာ ကုန္က်ပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္မွာ စကၤာပူ ၅၅ ေဒၚလာ ကုန္က်ပါတယ္။ မိတၱဴကူးခေတြေတာ့ ထည္႕မတြက္ထားဘူးေပါ့။ စကၤာပူက ျမန္မာသံရံုးမွာ ေမြးကင္းစကေလးအတြက္ passport ေလွ်ာက္တာကေတာ့ ဒါပါပဲကြယ္။ အစစအရာရာ အဆင္ေျပၾကပါေစ။