Fighting the HIV stigma

နာမည္ပ်က္ေလး ရိွခဲ့လို႕... လူတကာေတြက ေရွာင္ဖယ္ၾကတယ္ ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ လူ႕ေဘာင္ေလာကမွာ ျမင္ေတြ႕ေနၾကမို႕ သိပ္ၿပီးမဆန္းလွပါဘူး။ တံဆိပ္ေတြ ကပ္ၾကတာ လူေတြရဲ႕ သဘာ၀ပါ။ တံဆိပ္ကပ္တဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာ အတူတြဲပါလာတဲ့ တန္ျပန္သက္ေရာက္မွဳ အက်ိဳးဆက္ေတြကိုေတာ့ သတိထားမိၾကတဲ့သူ ရိွသလို သတိမမူမိတဲ့သူလည္း ရိွၾကမွာပါ။ ငါနဲ႕မဆုိင္ပါဘူး ဆိုၿပီး ဘာသိဘာသာ ေနၾကတဲ့သူေတြလည္း ရိွၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူ႕ဘ၀ဆိုတာ စက္၀ိုင္းတစ္ခုလို လည္ေနတတ္တယ္။ စက္၀ိုင္းေတြ လႊမ္းမိုးေနတဲ့ လူ႕ဘ၀မွာ မဆိုင္ပါဘူး ဆိုတဲ့သူေတြဆီ အက်ိဳးဆက္တစ္ခု ေရာက္မလာႏုိင္ဘူးလုိ႕ မေျပာႏုိင္ဘူးေလ။

ေလးလံုးေရာဂါ ဆိုလို႕ မ်က္မွန္တပ္တဲ့ လူေတြကိုမ်ား ေျပာသလားေပါ့... ဆိုၿပီး တပ္ထားတဲ့ မ်က္မွန္ေတာင္ ကိုယ့္ဘာသာ ျပန္စမ္းမိတယ္။ အဲဒီေကာင္မ ေအကိုက္ေနတယ္ေတာ့... ရပ္ကြက္ထဲမွာ တုိးတိုးတိတ္တိတ္ အတင္းခ်တယ္။ မ်က္ႏွာ ရွစ္ေခါက္ခ်ိဳးနဲ႕ ႏွာေခါင္းရွံဳ႕တယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ စကား၀ွက္ေလးနဲ႕ ေအ၀မ္းဒီဖိုက္ ဆိုပဲ။ အဲဒီကေန ခြဲျခားဆက္ဆံမွဳေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ေတာထုတ္ခ်င္လာတယ္။ ေ၀းေ၀းေရွာင္တယ္။

လမ္းဆံုလမ္းခြေတြမွာ ကုရာနိတၳိ ေဆးမရိွ... ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးေတြ ေထာင္လိုက္ေတာ့ အေျခအေန ပိုဆိုးသြားတယ္။ နဂိုကမွ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရတဲ့အထဲ အဲဒီလိုျမင္လုိက္ရေတာ့ လူေတြရဲ႕ တကိုယ္ေကာင္းဆန္ အတၱကို မီးကူထိုးေပးလိုက္သလို ျဖစ္ကုန္တယ္။ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရမွာ ေၾကာက္ၿပီး ခြဲျခားဆက္ဆံမွဳေတြ မ်ားလာတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေလာကမွာ ကုမရတဲ့ ေရာဂါေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ဘီပိုး၊ ေသြးကင္ဆာ... ဘယ္မွာ အရွင္းေပ်ာက္ေအာင္ ကုလို႕ရလို႕လဲ။ ေရာဂါသက္သာေအာင္ အေျခအေန ပိုမဆိုးေအာင္ပဲ လုပ္လို႕ရတာမ်ိဳးပါ။ ေအလည္း ဒီအတုိင္းပါပဲ။ ေပ်ာက္ေအာင္ ကုလို႕မရပါဘူး။ ဒါျဖင့္ ဘာကြာလို႕မ်ား လူေတြက အသည္းအသန္ ေၾကာက္လန္႕ေနရသလဲ။

လိင္အေပ်ာ္အပါး လိုက္စားျခင္းကို ေရွာင္က်ဥ္ပါ... မိမိဇနီးခင္ပြန္းအေပၚမွာ သစၥာရိွပါ... တစ္လင္ တစ္မယားစနစ္ က်င့္သံုးပါ... ဆိုတဲ့ လူျမင္ကြင္းမွာ ေထာင္ထားတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးေတြေၾကာင့္ ႏွာဘူးက်လို႕ တဏွာႀကီးတဲ့ ကာမဘီလူးေတြပဲ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါရသလို လူေတြက ထင္ကုန္ၾကတယ္။ ဒီေရာဂါရိွရင္ ေယာက်ာ္းေလးဆို ႏွာဘူး သို႕မဟုတ္ ဂန္ဒူးလို႕ ထင္ၾကတယ္။ မိန္းခေလးဆို အရပ္ပ်က္မ ရြစိစိန္ သို႕မဟုတ္ ေအာက္အီးအြတ္ေပါ့။ ကဲ... ဥမမယ္ စာမေျမာက္ေသးတဲ့အရြယ္ ကေလးငယ္ေတြကို ဘယ္လုိ ေျပာၾကအံုးမလဲ။ ဘယ္တံဆိပ္ ကပ္ၾကအံုးမလဲ။ တကယ္ေတာ့ ေရာဂါေဘးတားဆီးတဲ့ ေနရာကေန မေမွ်ာ္မွန္းထားပဲ ျဖစ္လာတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးကို နာမည္ပ်က္တစ္ခုအေနနဲ႕ ဘ၀တစ္သက္စာ အလူးအလိမ့္ အလဲအကြဲ ခံစားရတာက အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြပိုး ကူးစက္ခံလိုက္ရတဲ့ အသိုင္းအ၀ိုင္းပါပဲ။

အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုးက လိင္အေပ်ာ္အပါး တစ္ခုတည္းကေန ကူးတာ မဟုတ္မွန္း အခုအခ်ိန္မွာ အေတာ္မ်ားမ်ား နားလည္သိရိွၿပီးသားပါ။ ထပ္ခါတလဲလဲ အသံုးျပဳတဲ့ ေဆးထိုးအပ္ေတြ၊ စနစ္တက် မရိွလွတဲ့ ေသြးသြင္း ကုသမွဳေတြေၾကာင့္ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြကို သိေပမယ့္လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြပိုး ရိွတဲ့သူေတြကို ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံမွဳေတြ ေရွာင္ခြာဖယ္က်ဥ္မွဳေတြ ရိွေနတုန္းပါပဲ။ အဲဒီလို ခြဲျခားဆက္ဆံမွဳေၾကာင့္ နာမည္ဆိုးေတြ ျဖစ္ေစကုန္တယ္။ နာမည္ပ်က္ကုန္တယ္။ အရိပ္မည္းႀကီး မိုးကုန္တယ္။

နာမည္ဆိုး အရိပ္မည္းေၾကာင့္ ဘာေတြျဖစ္ကုန္လဲ။ ေရာဂါပိုး ရိွေၾကာင္း ေျပာရမွာ ရွက္လာတယ္။ အျပစ္တစ္ခု ရိွသလို ခံစားလာရတယ္။ လူေတြကို ေၾကာက္လာတယ္။ ခံယူခ်က္ေတြ မွားလာတယ္။ အမူအက်င့္ေတြ ေျပာင္းကုန္တယ္။ တခ်ိဳ႕က ေလာကႀကီးကို အရြဲ႕တုိက္ၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေရာဂါပိုးကို ဆက္လက္ ျဖန္႕ျဖဴးတယ္။ တခ်ိဳ႕က ဇာတ္ျမွဳပ္ၿပီး ဘ၀ကို အျမန္ အဆံုးသတ္ခ်င္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သတ္ေသတယ္။ အဲဒီကေန ထြက္ေပၚလာတဲ့ အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကည္ႏူးစရာ မဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။

နာမည္ပ်က္ျဖစ္ေစတဲ့ အရာေတြက အမ်ားႀကီးပါ။ အလြယ္တကူ ျမင္ႏုိင္တဲ့အရာကေတာ့ ရပ္ကြက္ထဲမွာ အတင္းေျပာတာပါပဲ။ အတင္းေျပာတာက အေတာ္ေလး ေျပာလို႕ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျပာခံရတဲ့ လူအတြက္ေတာ့ မေကာင္းပါဘူး။ အတင္းေျပာခံရတဲ့ လူအေနနဲ႕ လူ႕အသိုင္းအ၀ိုင္းကေန တျဖည္းျဖည္း ေ၀းကြာလာပါတယ္။ အတင္းေျပာခံရမွာ ေၾကာက္ၿပီး သူ႕မွာ ေရာဂါရိွေနေၾကာင္း ဖြင့္ေျပာရဲတဲ့ သတၱိေတြလည္း ေလွ်ာ့နည္းကုန္တယ္။ ေရာဂါရိွမွန္း မသိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အက်ိဳးဆက္က ဘာလဲ။ ျမင္ၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။

ဒီအေၾကာင္းကိုေရးရင္ က်မ္းတစ္ေစာင္ ဖြဲ႕လို႕ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အႏွစ္ခ်ဳပ္ တုိက္တြန္းခ်င္တာက ေရာဂါပိုး ရိွတဲ့သူေတြကို ခြဲျခားဆက္ဆံႏွိမ့္ခ်မွဳေတြ မလုပ္ပါနဲ႕။ နာမည္ မဖ်က္ၾကပါနဲ႕။ ႏွာေခါင္း မရွံဳ႕ပါနဲ႕။ အတင္း မတုပ္ပါနဲ႕။ သူတုိ႕ကို ပံုမွန္အတုိင္း ဆက္ဆံပါ။ စကားေျပာပါ။ ၾကင္နာပါ။ ေဖးမပါ။ ကူညီပါ။ ေရာဂါပိုး ရိွတဲ့သူရဲ႕ ရင္ထဲက ခံစားခ်က္ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္ေပးပါ။ စိတ္၀င္တစား ျပန္လည္ေဆြးေႏြးပါ။ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာလည္း ခြဲျခားဆက္ဆံႏွိမ့္ခ်မွဳေတြ မျဖစ္ရေအာင္ ၀ိုင္း၀န္း ကာကြယ္ တားဆီးေပးၾကပါ။ ကိုယ္တုိင္ ဦးေဆာင္ၿပီး လွဳပ္ရွားျပပါ။ မီဒီယာေတြကလည္း လႊဲမွားတဲ့ အသိတရားေတြ မျဖစ္ရေလေအာင္ ေသခ်ာ စိစစ္ေလ့လာၿပီး ပညာေပးေတြ ျပဳလုပ္ေပးေစလိုတယ္။

ေနခြင့္ရတဲ့အခုိက္မွာ ကမာၻေလာကႀကီးကို လွပေစခ်င္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ ေရာဂါပိုး ရိွေနတာဟာ ရွက္စရာ မဟုတ္ပါဘူး။ အျပစ္တစ္ခုလည္း မဟုတ္ပါဘူးဆိုတာ လက္ခံလိုက္ၾကပါ။ အင္း... ေျပာတာေတာ့ လြယ္ပါတယ္။ ေခါင္းညိမ့္ဖို႕လည္း လြယ္ပါတယ္။ တကယ္လုပ္ဖို႕က အေတာ္ ခက္လွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႀကိဳးစားၾကည္႕ရေအာင္ဗ်ာ။