ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူေနမႈပံုစံေတြ ေျပာင္းလဲေနတာနဲ႕အမွ် ခံတြင္းကင္ဆာဆိုတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါတစ္မ်ိဳးဟာလည္း လူငယ္ထုအတြင္းမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ထိုးေဖာက္ ေနရာယူေနတာကို ေတြ႕ရိွလာၾကရပါတယ္။ အခုႏွစ္ပိုင္းမွာ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္တဲ့သူေတြက အသက္ ၂၄၊ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ေတြ ျဖစ္ေနၾကတာကို ေတြ႕ရိွလာရတယ္လို႕ ေမးရိုးႏွင့္ ခံတြင္းခြဲစိတ္ကု ပညာဌာနက ပါေမာကၡ၊ ဌာနမႈး ဆရာႀကီး ေဒါက္တာ ဦးကိုကိုေမာင္က ေျပာၾကားထားတာကို ဖတ္ရႈလိုက္ရပါတယ္။
ခံတြင္းကင္ဆာဆိုတာ ခံတြင္းထဲမွာ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ဆဲလ္ေတြ ႀကီးထြားရွင္သန္ေနတာကေန စပါတယ္။ အဲဒီကေန တံေတြးဂလင္းေတြ၊ တျခား ခံတြင္းထဲ လွ်ာေတြ အာေခါင္ေတြစတဲ့ အဂၤါေတြကို ပ်႕ံႏွံ႕ေရာက္ရိွေစကုန္ပါတယ္။ ခံတြင္း ကင္ဆာျဖစ္ရင္ နာက်င္ကိုက္ခဲမႈ မရိွတာေၾကာင့္ ေပါ့ေပါ့ဆဆ ေနျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကင္ဆာရဲ႕ အႀကိဳလကၡဏာျဖစ္တဲ့ အျဖဴကြက္၊ အနီကြက္ေတြ ျဖစ္လာရင္လည္း သတိမထားမိၾကပါဘူး။ ခံတြင္းမွာ အနီကြက္ေတြ ျဖစ္လာရင္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ဖို႕ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ရိွပါတယ္။ အျဖဴကြက္ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ကင္ဆာျဖစ္ဖို႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရိွပါတယ္။ ေရာဂါအႀကိဳ လကၡဏာေတြက လွ်ာမွာျဖစ္တဲ့အနာေတြ၊ လည္ေခ်ာင္းမွာ ျဖစ္တဲ့အနာေတြနဲ႕လည္း ဆက္စပ္မႈ ရိွေနပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႕ ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ ကြမ္းစား ေဆးေသာက္တာက လူနည္းစုပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ကြမ္းစားတဲ့လူေတြ အရမ္းကို ေတြ႕ရလာပါတယ္။ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားေတြ၊ ပညာတတ္ေတြပါ ကြမ္းစားလာၾကတယ္။ လူငယ္ေတြလည္း အေတာ္ေလး ကြမ္းစားလာၾကပါတယ္။ အထက္တန္းေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ ၁၅ ႏွစ္မွာ စၿပီး ကြမ္းစားရင္ အသက္ ၂၅ မွာ သူ႕ရဲ႕ ကြမ္းစားသက္က ၁၀ ႏွစ္ထဲ ေရာက္ေနပါၿပီ။ ေနာက္ အရြယ္က ဖြံ႕ၿဖိဳးေနတဲ့ အရြယ္ဆိုေတာ့ ဆဲလ္ေတြရဲ႕ ႀကီးထြားႏႈန္းကလည္း အရမ္းျမန္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး ကြမ္းစားႏွစ္ရွည္ျဖစ္တာရယ္ အသက္အရြယ္ ငယ္တာေတြရယ္ေၾကာင့္ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ပိုမ်ားလာတဲ့ သေဘာမွာ ရိွလာပါတယ္။ အသက္ႀကီးပိုင္း အသက္ ၄၀ ႏွစ္ ပိုင္းေတြက်ေတာ့ ဆဲလ္ေတြ ႀကီးထြားႏႈန္း ေႏွးသြားတဲ့အတြက္ လူငယ္ေတြေလာက္ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ ပြါးမ်ားမႈ မမ်ားပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ လူငယ္ေတြမွာ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္တာ ပိုမ်ားလာတာပါ။
ကြမ္းထဲမွာပါတဲ့ ကြမ္းသီး၊ ထံုး၊ ရွားေစး၊ ေဆးရြက္ႀကီးေတြေၾကာင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ကြမ္းစားရင္ အၾကာႀကီး ငံုထားတတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ေၾကာင့္ ပါးေစာင္၊ လွ်ာရင္း ေအာက္ပိုင္းနဲ႕ သြားဖံုး စတဲ့ေနရာေတြမွာ ကင္ဆာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အရက္၊ ေဆးလိပ္ ေသာက္ၿပီး ကြမ္းစားသူေတြမွာ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ပိုမ်ားပါတယ္။ ကားေမာင္းတဲ့အခါ အိပ္မငိုက္ေအာင္ ကြမ္းတစ္ယာၿပီးတစ္ယာ ဆက္တိုက္ စားတတ္တဲ့ ကားသမားေတြနဲ႕ အလုပ္ၾကမ္းသမားေတြမွာ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် မ်ားတာကို ေတြ႕ရိွရပါတယ္။
အရက္ ေဆးလိပ္ဆိုရင္ ရိုေသသမႈနဲ႕ လူႀကီးမိဘေတြေရွ႕မွာ ေသာက္တဲ့ အေလ့အထ သိပ္မရိွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကြမ္းၾကေတာ့ ေဆးလိပ္တို႕ အရက္တို႕နဲ႕ ပံုစံမတူသလုိ သေဘာထားက်ပါတယ္။ လူႀကီးမိဘေရွ႕မွာ စားလည္း အဂါရ၀တရား မျဖစ္ဘူးလို႕ ျမင္ၾကပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကြမ္းဆိုတာကလည္း ေနရာတိုင္းမွာ အလြယ္တကူ ၀ယ္လုိ႕ရေနပါတယ္။ ဘတ္စ္ကား မွတ္တိုင္ေတြ၊ မီးပြိဳင့္ေတြမွာ ကားခဏေလး ရပ္တာနဲ႕တင္ အလြယ္တကူ ၀ယ္လို႕ရတဲ့ အေနအထားေတြေၾကာင့္ လူငယ္ေတြ ကြမ္းပိုစားျဖစ္ၾကပါတယ္။
ခံတြင္းကင္ဆာဟာ ကမၻာမွာ အျဖစ္မ်ားဆံုး ကင္ဆာ ၁၀ မ်ိဳးထဲမွာ နံပါတ္ ၆ အဆင့္မွာ ရိွပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္မွ နံပါတ္ ၅ အဆင့္ေနရာမွာ ရိွၿပီး သည္ေနာက္ပိုင္းမွာ ပိုၿပီး အျဖစ္မ်ားလာတဲ့အတြက္ အဆင့္ ၄ ကို ေရာက္လာတယ္လို႕ သိရပါတယ္။
ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ၿပီဆိုရင္ ေရာဂါအဆင့္ ၁ နဲ႕ ၂ ေလာက္မွာ သိရင္ ခြဲစိတ္ၿပီး ဓါတ္ေရာင္ျခည္ ကုထံုးနဲ႕ ကုရင္ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားစုက လူငယ္ပိုင္းေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ျဖစ္မွာစုိးၿပီး မခဲြစိတ္ခ်င္ၾကဘူး။ ေဆးၿမီးတိုေတြနဲ႕ ကုတာေၾကာင့္ အေျခအေန ပိုဆိုးသြားၾကတာ မ်ားပါတယ္။
ေရာဂါျဖစ္သူအမ်ားစုက မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္လာေတာ့မွပဲ ေဆးရံုေဆးခန္းကို လာေရာက္ျပသၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေရာဂါအဆင့္ ၃၊ ၄ ေလာက္ ေရာက္ေနၾကေတာ့ ဓါတ္ကင္ေပမယ့္လည္း မေပ်ာက္ၾကေတာ့ပါဘူး။ ေရာဂါလကၡဏာက မနာက်င္ေတာ့ ျဖစ္တာ မၾကာေသးဘူးလို႕ပဲ ထင္ၾကေလ့ ရိွပါတယ္။ ေနာက္ ဓါတ္ကင္တာကိုလည္း ေရာဂါ မေပ်ာက္ဘူးလို႕ အမ်ားစုက ထင္ၾကေသးပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ေရာဂါလြန္ေနမွန္း မသိၾကဘူး ျဖစ္ေနၾကတာပါ။
ခံတြင္းကင္ဆာေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႕ ကြမ္းစားတဲ့သူ အမ်ားစုဟာ ကိုယ့္ရဲ႕ခံတြင္းကို ပိုၿပီး ဂရုစိုက္သင့္ပါတယ္။ ခံတြင္းထဲမွာ အစူးအရွ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ သြားခြၽန္ေတြ ရိွေနမယ္ဆိုရင္ သြားဆရာ၀န္နဲ႕ ျပသသင့္ပါတယ္။ သာမန္လူတစ္ေယာက္ ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႕ ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ ကိုယ့္ရဲ႕ခံတြင္း က်န္းမာေရးကို မွန္မွန္ စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။ အရက္ေဆးလိပ္နဲ႕ ကြမ္းစားတာေတြကို ေရွာင္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ျမန္မာလူငယ္ထုအတြင္းမွာ ခံတြင္းကင္ဆာ ေရာဂါအေၾကာင္း သိရိွနားလည္ၿပီး ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ၾကပါေစလို႕ ဆုမြန္ေခြၽလိုက္ပါတယ္။
Credit: Thandar Htwe (Kumudra Journal- No. 278)
ကြၽန္ေတာ္တို႕ ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ ကြမ္းစား ေဆးေသာက္တာက လူနည္းစုပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ကြမ္းစားတဲ့လူေတြ အရမ္းကို ေတြ႕ရလာပါတယ္။ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားေတြ၊ ပညာတတ္ေတြပါ ကြမ္းစားလာၾကတယ္။ လူငယ္ေတြလည္း အေတာ္ေလး ကြမ္းစားလာၾကပါတယ္။ အထက္တန္းေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ ၁၅ ႏွစ္မွာ စၿပီး ကြမ္းစားရင္ အသက္ ၂၅ မွာ သူ႕ရဲ႕ ကြမ္းစားသက္က ၁၀ ႏွစ္ထဲ ေရာက္ေနပါၿပီ။ ေနာက္ အရြယ္က ဖြံ႕ၿဖိဳးေနတဲ့ အရြယ္ဆိုေတာ့ ဆဲလ္ေတြရဲ႕ ႀကီးထြားႏႈန္းကလည္း အရမ္းျမန္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး ကြမ္းစားႏွစ္ရွည္ျဖစ္တာရယ္ အသက္အရြယ္ ငယ္တာေတြရယ္ေၾကာင့္ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ပိုမ်ားလာတဲ့ သေဘာမွာ ရိွလာပါတယ္။ အသက္ႀကီးပိုင္း အသက္ ၄၀ ႏွစ္ ပိုင္းေတြက်ေတာ့ ဆဲလ္ေတြ ႀကီးထြားႏႈန္း ေႏွးသြားတဲ့အတြက္ လူငယ္ေတြေလာက္ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ ပြါးမ်ားမႈ မမ်ားပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ လူငယ္ေတြမွာ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္တာ ပိုမ်ားလာတာပါ။
ကြမ္းထဲမွာပါတဲ့ ကြမ္းသီး၊ ထံုး၊ ရွားေစး၊ ေဆးရြက္ႀကီးေတြေၾကာင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ကြမ္းစားရင္ အၾကာႀကီး ငံုထားတတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ေၾကာင့္ ပါးေစာင္၊ လွ်ာရင္း ေအာက္ပိုင္းနဲ႕ သြားဖံုး စတဲ့ေနရာေတြမွာ ကင္ဆာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အရက္၊ ေဆးလိပ္ ေသာက္ၿပီး ကြမ္းစားသူေတြမွာ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ပိုမ်ားပါတယ္။ ကားေမာင္းတဲ့အခါ အိပ္မငိုက္ေအာင္ ကြမ္းတစ္ယာၿပီးတစ္ယာ ဆက္တိုက္ စားတတ္တဲ့ ကားသမားေတြနဲ႕ အလုပ္ၾကမ္းသမားေတြမွာ ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် မ်ားတာကို ေတြ႕ရိွရပါတယ္။
အရက္ ေဆးလိပ္ဆိုရင္ ရိုေသသမႈနဲ႕ လူႀကီးမိဘေတြေရွ႕မွာ ေသာက္တဲ့ အေလ့အထ သိပ္မရိွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကြမ္းၾကေတာ့ ေဆးလိပ္တို႕ အရက္တို႕နဲ႕ ပံုစံမတူသလုိ သေဘာထားက်ပါတယ္။ လူႀကီးမိဘေရွ႕မွာ စားလည္း အဂါရ၀တရား မျဖစ္ဘူးလို႕ ျမင္ၾကပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကြမ္းဆိုတာကလည္း ေနရာတိုင္းမွာ အလြယ္တကူ ၀ယ္လုိ႕ရေနပါတယ္။ ဘတ္စ္ကား မွတ္တိုင္ေတြ၊ မီးပြိဳင့္ေတြမွာ ကားခဏေလး ရပ္တာနဲ႕တင္ အလြယ္တကူ ၀ယ္လို႕ရတဲ့ အေနအထားေတြေၾကာင့္ လူငယ္ေတြ ကြမ္းပိုစားျဖစ္ၾကပါတယ္။
ခံတြင္းကင္ဆာဟာ ကမၻာမွာ အျဖစ္မ်ားဆံုး ကင္ဆာ ၁၀ မ်ိဳးထဲမွာ နံပါတ္ ၆ အဆင့္မွာ ရိွပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္မွ နံပါတ္ ၅ အဆင့္ေနရာမွာ ရိွၿပီး သည္ေနာက္ပိုင္းမွာ ပိုၿပီး အျဖစ္မ်ားလာတဲ့အတြက္ အဆင့္ ၄ ကို ေရာက္လာတယ္လို႕ သိရပါတယ္။
ခံတြင္းကင္ဆာ ျဖစ္ၿပီဆိုရင္ ေရာဂါအဆင့္ ၁ နဲ႕ ၂ ေလာက္မွာ သိရင္ ခြဲစိတ္ၿပီး ဓါတ္ေရာင္ျခည္ ကုထံုးနဲ႕ ကုရင္ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားစုက လူငယ္ပိုင္းေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ျဖစ္မွာစုိးၿပီး မခဲြစိတ္ခ်င္ၾကဘူး။ ေဆးၿမီးတိုေတြနဲ႕ ကုတာေၾကာင့္ အေျခအေန ပိုဆိုးသြားၾကတာ မ်ားပါတယ္။
ေရာဂါျဖစ္သူအမ်ားစုက မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္လာေတာ့မွပဲ ေဆးရံုေဆးခန္းကို လာေရာက္ျပသၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေရာဂါအဆင့္ ၃၊ ၄ ေလာက္ ေရာက္ေနၾကေတာ့ ဓါတ္ကင္ေပမယ့္လည္း မေပ်ာက္ၾကေတာ့ပါဘူး။ ေရာဂါလကၡဏာက မနာက်င္ေတာ့ ျဖစ္တာ မၾကာေသးဘူးလို႕ပဲ ထင္ၾကေလ့ ရိွပါတယ္။ ေနာက္ ဓါတ္ကင္တာကိုလည္း ေရာဂါ မေပ်ာက္ဘူးလို႕ အမ်ားစုက ထင္ၾကေသးပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ေရာဂါလြန္ေနမွန္း မသိၾကဘူး ျဖစ္ေနၾကတာပါ။
ခံတြင္းကင္ဆာေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႕ ကြမ္းစားတဲ့သူ အမ်ားစုဟာ ကိုယ့္ရဲ႕ခံတြင္းကို ပိုၿပီး ဂရုစိုက္သင့္ပါတယ္။ ခံတြင္းထဲမွာ အစူးအရွ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ သြားခြၽန္ေတြ ရိွေနမယ္ဆိုရင္ သြားဆရာ၀န္နဲ႕ ျပသသင့္ပါတယ္။ သာမန္လူတစ္ေယာက္ ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႕ ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ ကိုယ့္ရဲ႕ခံတြင္း က်န္းမာေရးကို မွန္မွန္ စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။ အရက္ေဆးလိပ္နဲ႕ ကြမ္းစားတာေတြကို ေရွာင္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ျမန္မာလူငယ္ထုအတြင္းမွာ ခံတြင္းကင္ဆာ ေရာဂါအေၾကာင္း သိရိွနားလည္ၿပီး ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ၾကပါေစလို႕ ဆုမြန္ေခြၽလိုက္ပါတယ္။
Credit: Thandar Htwe (Kumudra Journal- No. 278)
6 comments:
ေရွးကတည္းက ျမန္မာေတြကြမ္းစားလာၾကတာပါ ဘာမွမျဖစ္ၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ထံုးေဖာက္တဲ့
စနစ္ေၾကာင့္ ပါးေစာင္ကင္ဆာျဖစ္ၾကတာလို႔ေျပာ ၾကပါတယ္။
ကၽြန္မၾကားဖူးတာ ထပ္ျဖည့္ထားတာပါ။
ဟုတ္တယ္ ကိုဂ်ဴလုိင္
ကြမ္းစားတာက ျမန္မာဓေလ့လုိျဖစ္ေနေပမဲ့
ကြ်န္မကေတာ့ သိပ္အားမေပးခ်င္ဘူး
ျဖစ္ႏိုင္ရင္ မစားပဲေနႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းမယ္ ထင္တယ္
ကြ်န္မ အျမင္ေလးေျပာျပတာပါ.
ခင္တဲ့
ႏွင္းပြင့္ျဖဴေလး
ေကာင္းတယ္ကိုဂ်ဴလိုင္ေရ။ ဖတ္ရတာဗဟုသုတရတယ္။
ေက်းဇူး။
အေရမရ အဖတ္မရ (ေရာဂါသာရ)၊ ညစ္ပတ္တဲ့ ကြမ္းစားတဲ့ ဓေလ့ကုိ ေဖ်ာက္သင့္ပါတယ္။ စကၤာပူက ပင္နီစူလာက အမႈိက္ပုံးေတြ အိမ္သာေတြမွာဆုိရင္ ကြမ္းတေတြးေတြနဲ႔ ညစ္ပတ္ေနတတ္တာ ရြံဖုိ႔လည္းေကာင္း ရွက္ဖုိ႔လည္းေကာင္းပါတယ္။ ခုလုိ ဗဟုသုတ ရေအာင္ေရးေပးတာ ေက်းဇူးပါ။
ႀကိဳက္တဲ့လူေတြက ႀကိဳက္ကို ႀကိဳက္ေနၾကပါတယ္။ အက်င့္ကို ေဖ်ာက္လို႕ ရေပမယ့္ ေရွးရိုး ဓေလ့ ဆိုၿပီး အျမတ္တႏိုး လုပ္တဲ့သူေတြလည္း ရိွၾကပါတယ္။ သူတို႕အဆို ျမန္မာဆန္ တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ေရာဂါ ရတာကိုေတာ့ သိပ္အေလး မထားတာ ရင္ေလး စရာပါ။
ဟုတ္တယ္...။ အဲဒီကြမ္းကို ေတာ္ေတာ္စြဲေနၾကျပီ..။ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္ ခ်ာတိတ္ေတြက အစေပါ့...။ ဘယ္လို ပညာေပးၾကမလဲ...။ က်ယ္၂ျပန္ ့၂ ပညာေပးသင့္ျပီ...။
Post a Comment